Νους υγιής εν σώματι υγιεί

Νους υγιής εν σώματι υγιεί, ενα αρχαίο γνωμικό που λεγόταν ,λέγεται και θα λέγεται. Ένα  γνωμικό που ισχυε, ισχυει κια θα ισχύει οσο υπάρχει ο άνθρωπος. Τι όμως πραγματικά σημαίνει αυτό το γνωμικό;  Αυτο που οι αρχαίοι ημών προγονοι πάντα έλεγαν και εννοούσαν με αυτό το όμορφο απόφθεγμα είναι  «Να έχεις ένα υγιές πνεύμα μέσα σε ένα υγιές σωμα» μιας και ο άνθρωπος, ο καθένας απο εμάς είναι μια ενιαία μονάδα ένα σύμπλεγμα  των δύο, του νου, του πνεύματος δηλαδή αλλά και του σώματος.

Το σώμα επηρεάζει το πνέυμα και αντίστροφα. Πόσες φορές μας  έτυχε να έχουμε μια σωματική ασθένεια, μια ίωση ας πουμε, ένα συνεχή πονόδοντο ή πονοκέφαλο και αυτομάτως βλέπουμε την διάθεση μας να «πέφτει», να μην νιώθουμε και τόσο καλά, να μην έχουμε όρεξη να ντυθούμε, να φάμε ή να πάμε κάπου, να κοινωνικοποιηθούμε.

Η πόσες φορές μας μας έχει τύχει ενώ νιώθουμε αγχος να αισθανόμαστε το σώμα μας να πονά, την καρδία μας να χτυπά δυνατά, το στομάχι μας να δένεται κόμπο, να έχουμε όλες αυτές τις μυικές κράμπες, να έχουμε πόνο στο στήθος. Ακόμα, όταν κάτι μας προβληματίζει και βιώνουμε θλίψη ή μελαγχολία νιώθουμε το σώμα μας τόσο αδύναμο, τόσο καταπονεμένο, λες και έχουμε κάνει χειρονατική εργασία για ώρες, ή λες και κάποιος  έχει αδειάει όλη την ενέργεια από πάνω μας. Είναι πάμπολλες  οι φορές που ακούμε συναθρώπους μας  να παραπονούνται για διάφορα σωματικά ενοχλήματα και να καταφεύγουν στους γιατρούς εξ αιτίας αυτών.

Μετά όμως από πολλές ιατρικές εξετάσεις και αναλύσεις  ο γιατρός τους ανακοινώνει ότι είναι κάτι «ψυχοσωματικό» δεν υπάρχει κάτι παθολογικό δηλαδή αλλά ότι τα σωματικά συμπτώματα και ενοχλήσεις τους οφείλονται σε ψυχολογικούς κυρίως λογους  όπως είναι το αγχος, το στρες, η ένταση. Ο άνθρωπος είναι ένα όλον που πρέπει να προσέχει και τις δύο αυτές πτυχές του οργανισμού του και είναι σημαντικό να είμαστε ενήμεροι ότι το  ένα επιρεάζει άμεσα το αλλο. Είναι σημαντικό να φροντίζουμε το σώμα μας αλλά και να ακονίζουμε το  πνέυμα και να κοιτάζουμε την ψυχική μας υγεία.

Πώς όμως κάποιος μπορεί να φροντίσει το σώμα του; Ποιοί είναι αυτοί οι τρόποι που μας βοηθούν να έχουμε ένα υγιές σώμα; Είναι κοινώς πλέον αποδεκτό ότι «είμαστε ότι τρώμε» Η διατροφή είναι το νούμερο ένα για τη σωματική μας υγεία. Πρέπει λοιπόν να αποφεύγουμε τις μεγάλες ποσότητες φαγητού αλλά να τρώμε μικρά και πολλά γευματα ( περίπου  πέντε γεύματα την ημέρα) καθώς βοηθούμε μ’ αυτό τον τρόπο τη σωστή λειτουργεία του μεταβολισμού μας.

Επίσης πολύ σημαντικό είναι να ενσωματώσουμε στο καθημερινό μας διατροφικό πλάνο ένα «γερό» πρωινό το οποίο είναι το πιο σημαντικό γεύμα της ημέρας αλλά και γενικά να υιοθετήσουμε την μεσογειακή δίαιτα, το μεσογειακό τρόπο διατροφής έχοντας στο διαιτολόγιο μας περισσότερα φρούτα , φυτικές ίνες και όσπρια,  αποφεύγοντας έτσι φαγητά πλούσια σε λιπαρά, όπως τα τηγανητά, τα γλυκά αλλά και και διάφορα άλλα λιπαρά-αλμυρά είδη τροφών όπως π.χ. τα πατατάκια τα γαριδάκια κα.

Εδώ σαν μια μικρή παρένθεση μπορούμε να αναφέρουμε ότι πολλές φορές τρώμε όχι από πραγματική πείνα αλλά εξαιτίας της έντονης επιθυμίας μας για κάτι γλυκό ή αλμυρό. Η επιθυμία αυτή γεννιέται από τη συναισθηματική μας διάθεση. Μπορεί δηλαδή να νιώθουμε άγχος, θυμό, βαρεμάρα, θλίψη, ανία, απογοήτευση και να θέλουμε να καλύψουμε αυτά τα «αρνητικά» συναισθήματα γεμίζοντας το στομάχι μας με φαγητό. Αρά βλέπουμε και πάλι ότι η συναισθηματική μας κατάσταση επιδρά άμεσα πάνω στο σώμα μας.

Επίσης πολύ σημαντική είναι η σωματική άσκηση. Το σώμα μας είναι σχεδιασμένο με τέτοιο τρόπο που πρέπει να κινείται. Χιλιάδες χρόνια πριν όταν ζούσαμε ακόμα σε σπηλιές χρειαζόμασταν να κινούμαστε συνεχώς για να βρούμε τροφή ή για να μετακινηθούμε από τον ένα τόπο στον άλλο. Το σώμα μας δεν είναι σχεδιασμένο να βρίσκεται συνεχώς μέσα σε ένα αυτοκίνητο, να κάθεται σε ένα γραφείο μπροστά από ένα ηλεκτρονικό υπολογιστή. Άρα η κίνηση, η χειρονακτική ας πούμε εργασία όχι απλά χρειάζεται αλλά επιβάλλεται.

Όταν λέω σωματική άσκηση και χειρονακτική εργασία δεν εννοώ να χτυπιέται κανεις με τις ώρες σε ένα γυμναστήριο αλλά απλά να υπάρχει η  σωματική κίνηση όπως ένα απλό περπάτημα, γρήγορο βάδισμα ή τροχάδην για τουλάχιστον μισή ώρα τη μέρα. Το σώμα μας χρειάζεται να ιδρώνει αρκετά συχνά για να αφαιρούνται έτσι οι διάφορες τοξίνες αλλά και για να κρατιέται σε καλή κατάσταση το καρδιαγγειακό μας σύστημα.

Δεν θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για υγιές σώμα παραλήποντας τη σημασία του ύπνου. Ο ύπνος και ιδιαίτερα ο νυχτερινός ύπνος είναι απαραίτητος για τη σωματική και κατ’ επέκταση ψυχολογική μας υγεία και ισορροπία ,αφού με αυτό τον τρόπο ξεκουράζεται το σώμα αλλα και το μυαλό. Για τη σωστή λειτουργία λοιπόν του οργανισμού μας, για να είμαστε γεμάτοι ζωντάνια και ευεξία  χρειαζόμαστε  7-8 ώρες ποιοτικού ύπνου-υπνου που μας ξεκουράζει- ημερησίως.

Όπως όμως γυμνάζουμε το σώμα μας έτσι πρέπει να γυμνάζουμε και το πνέυμα μας, τη «ψυχή μας» τον εσωτερικό εαυτό μας. Ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ζώο, χρειάζεται να αλληλεπιδρά με τους γύρω του, να συναναστρέφεται μαζί τους, να κοινωνικοποιείται. Η συζήτηση, ο διάλογος είναι πολύ σημαντικά στοιχεία για τη ψυχική μας υγεία. Πολύ σημαντικό συστατικό είναι επίσης η δημιουργικότητα ή μαλλον το αίσθημα της δημιουργικότητας το οποίο είναι μια ανάγκη βασικότατη για τον ανθρωπο. Ο καθένας μας  χρειάζεται  και θέλει να νιώθει ότι δημιουργεί, ότι προσφέρει, ότι οι κόποι του, οι πράξεις του έφεραν καρπούς. Με αυτό τον τρόπο  βοηθάμε τον εαυτό μας να νιώθει σημαντικός, να νιώθει ότι αξίζει.

Επίσης είναι πολύ σημναντικό να μην αφήνουμε τα συναισθήματα να μεγενθύνονται και να διογκόνωνται μέσα μας. Ο θυμός, το άγχος, ο πόνος, η θλίψη,  η ζήλια και γενικά όλα αυτά τα «αρνητικά» συναισθήματα όταν δεν εκφράζονται προσθέτονται το ένα πάνω στο άλλο και μεγενθύνονται και γίνονται ένα βουνο και δεν μπορούμε πλέον να τα διαχειριστούμε,και έτσι μας φθείρουν και μας ταλαιπωρούν .  Ας  μάθουμε λοιπόν να εκφραζόμαστε. Ας  πουμε στο φίλο μας, στο συντροφο μας, στο συνάδελφο μας , στον προιστάμενο μας αν κάτι μας πείραξε, μας πλήγωσε, μας εθιξε, μας πόνεσε, μας αγχωσε. Ας το εκφράσουμε αυτό παρά να το αφήσουμε μέσα μας  να συσσορέυεται και να μεγαλώνει με αποτέλεσμα σε κάποια φάση να μην μπορουμε πλέον να το διαχειριστούμε.  Πολλές φορές εχουμε ακούσει τη φράσει «Οταν κλάψεις αδειάζεις, ξαλαφρώνεις.  Ένα όμορφο ρητό των ινδιάνων, των αρχαίων κατοίκων τις Αμερικής  δηλώνει ακριβώς το πιο πάνω « Αν τα μάτια δεν είχαν δάκρυα, η ψυχή μας δεν θα είχε ουράνιο τόξο».

Μπορεί όμως κάποιος να είναι ψυχολογικά υγιής αν δεν κοιτάζει τον εαυτό του; Ο αλτρουισμός , η αγάπη και η προσφορά προς τους άλλους είναι πολύ σημαντική αλλά εξ ίσου σημαντικό και απαραίτητο είναι και η αγάπη και φροντίδα προς τον εαυτό μας. Πώς μπορεί κανείς  να αγαπήσει τον συνάνθρωπο του, αν δεν έχει αγαπήσει τον εαυτό του πρώτα;  Πώς μπορεί να προσφέρει στους άλλους αν δεν προσφέρει στον εαυτό του; Δεν πρέπει να είμαστε σκληροί με τον εαυτό μας.  Είναι καλό να τον φρονίζουμε και να τον περιποιούμαστε. Είναι θεμιτό να κάνουμε πράγματα για μας, πράγματα τα οποία μας δίνουν ευχαρίστηση. Απλά πράγματα. Μπορεί να είναι ένας περίπατος με το σκύλο μας, ένας καφές στην παραλία, μια βραδιά στο θέατρο ή στον κινηματογράφο,  να διαβάσουμε ένα βιβλίο, να δούμε το αγαπημένο μας σήριαλ. Είναι σημαντικό να ψαχνόμαστε, να προσπαθούμε να δούμε ποιοί είμαστε, ποιές είναι οι δικές  μας αναγκές, τι πραγματικά αρέσει σε μας και πως θελουμε εμείς να ζήσουμε τη ζωή μας.

Οι πλείστοι από εμάς αφήνουμε στην  άκρη τα «θέλω μας» και τις επιθυμίες μας  και κάνουμε αυτό που θεωρούν οι άλλοι ότι είναι το σωστο για μας,  οι γονείς, η κοινωνία, η πολιτεία. « Πρέπει να γίνεις γιατρός γιατί έτσι θα βγάζεις περισσότερα χρήματα» λένε ή «πάτησες τα τριάντα πρέπει να παντρευτείς» Όλα αυτά τα «πρέπει» και τα «μη» είναι  παρασκευάσματα της κοινωνίας τα οποία δεν σημαίνει ότι είναι απαραίτητα σωστά.

Απλά  πολλές φορές μας προκαλούν αγχος και ένταση. Δεν εννοώ φυσικά ότι είναι ορθό να μην λαμβάνουμε υποψη μας  το τι είναι κοινά αποδεκτό , τις νόρμες τις κοινωνίας ή το τι μας συμβουλεύουν οι φίλοι και η οικογένεια . ‘Οχι δεν λέω αυτό. Αυτό που θέλω να μεταδώσω είναι ότι είναι μεν ορθό και θεμιτό να ακούμε τις γνώμες και απόψεις των άλλων αλλά να μην τις δεχόμαστε έτσι απλά , απερισκεπτα, αυτούσια, χωρίς να τις επεξεργαστούμε πρώτα, χωρίς να φιλτράρουμε  μέσα από τον εαυτό μας το τι είναι ορθό ή λανθασμένο για μας, για τη δική μας ζωή.

Η ζωή είναι δική μας και έρχεται μόνο μια φορά, είναι λοιπόν σημαντικό  να συνειδητοποιήσουμε ότι εμείς οι ίδιοι έχουμε το δικαίωμα να είμαστε υπέυθυνοι για τις πιο σημαντικές αποφάσεις της δική μας ζωή.

Νους υγιής εν σώματι υγιεί.  Ψυχή και σώμα είναι ένα και αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Ας προσέξουμε λοιπόν τα δύο αυτά κομμάτια του εαυτού μας. Ας τα φροντίσουμε και ας τα περιποιηθούμε  εξ ίσου καλά και τα δύο γιατί το ένα είναι άμεσα εξαρτημένο με το άλλο και αν ασθενήσει το ένα θα έχει αρνητική επίδραση πάνω στο άλλο.  Υγεία λοιπόν σημαίνει να έχεις ένα υγειές πνέυμα μέσα σε ένα υγειές σώμα.