Ο καρκίνος ως «εμπειρία συνειδησιακού ξυπνήματος»

Ο καρκίνος είναι μια λέξη που προκαλεί φόβο, τρόμο, πανικό. Το πρώτο πράγμα που έρχεται στο νου ενός ασθενούς που διαγιγνώσκεται με καρκίνο είναι η ερώτηση «δηλαδή τώρα θα πεθάνω?»  Κάτι τόσο τρομακτικό, τόσο έντονο, τόσο απότομο που δεν μπορεί κάποιος να αντιληφθεί, αν πραγματικά δεν το έχει περάσει. Αν  και γνωρίζουμε ότι καρκίνος δεν σημαίνει απαραίτητα Θάνατος, αν και ξέρουμε ότι πολλοί ασθενείς πολέμησαν και νίκησαν τον καρκίνο, εντούτοις η σκιά και η απειλή του θανάτου είναι το πρώτο πράγμα που πλημμυρίζει τη σκέψη του καρκινοπαθούς κατά την ώρα της διάγνωσης του. Αυτός ο φόβος παραμένει και βρίσκεται εκεί, μαζί με τον ασθενή, στο κρεβάτι του νοσοκομείου μετά  την αφαίρεση του όγκου, κατά τη διάρκεια των χημειοθεραπειών ή της ακτινοθεραπείας, όταν ο ασθενής βλέπει τις οποιεσδήποτε αλλαγές στο σώμα του εξ αιτίας των παρενεργειών των φαρμάκων ή κάθε φορά που αντικρίζει ή αγγίζει τις ουλές, που του έχουν αφήσει οι διάφορες επεμβάσεις ή ακόμα ίσως και κάθε φορά που πάει στο γιατρό του για ένα σύντομο  check up ρουτίνας, για αξονικό τομογράφο ή για οποιεσδήποτε άλλες εξετάσεις και αναλύσεις.

Μήπως υπάρχει κανείς που να μη φοβάται το θάνατο? Ο κάθε άνθρωπος τον φοβάται. Ο καθένας απ’ εμάς, υγιής ή μη, νέος ή γέρος, άντρας ή γυναίκα, πλούσιος  ή φτωχός, επιστήμονας ή απλός εργάτης.  Η φθορά, ο θάνατος, το τέλος είναι κάτι που αργά ή γρήγορα θα συμβεί στον καθένα μας, όχι μόνο στον κάθε άνθρωπο αλλά και στον κάθε ζωντανό οργανισμό είτε είναι ζώο είτε φυτό. Γεννιόμαστε, ωριμάζουμε, μεγαλώνουμε, πεθαίνουμε. Αυτή, ευτυχώς ή δυστυχώς, είναι η μοίρα του ανθρώπου, αυτός είναι ο κύκλος της ίδιας της ζωής. Αυτή η σκέψη λοιπόν και ο φόβος του θανάτου είναι κοινό σε όλους μας είτε πάσχουμε από καρκίνο ή κάποια άλλη σοβαρή ασθένεια είτε όχι. Δεν χρειάζεται λοιπόν να είναι κάποιος ασθενής για να σκεφτεί το θάνατο και  να τον προβληματίσει αυτός, και δεν είναι καθόλου δυσλειτουργικό να μπαίνουν σκέψεις θανάτου στο μυαλό μας. Τι ακριβώς όμως μπορεί να πάρει κάποιος, ο οποίος  σκέφτεται το θάνατο και αντιλαμβάνεται ότι αργά ή γρήγορα και αυτός ο ίδιος θα πεθάνει, και αυτός ο ίδιος θα σταματήσει να υπάρχει, θα σταματήσει να ζει? Η συνειδητοποίηση του περιορισμένου της ύπαρξης μας δεν είναι καθόλου κακό πράγμα. Αντιθέτως, το γεγονός ότι δε θα είμαστε  για πάντα πάνω σ΄ αυτό τον κόσμο, σ΄αυτή τη γη, μας κάνει να συνειδητοποιήσουμε και να εκτιμήσουμε  την αξία και σημασία της ίδιας της ζωής.  Άνθρωποι, οι οποίοι δεν το αντιλαμβάνονται αυτό, άνθρωποι οι οποίοι νιώθουν άφθαρτοι και αθάνατοι, άνθρωποι οι οποίοι νομίζουν ότι ο Θάνατος δεν μπορεί να τους αγγίξει , αυτοί οι άνθρωποι δυστυχώς αναλώνουν τη ζωή τους σε ασήμαντα πράγματα, σε πράγματα επιφανειακά, ρηχά, υλικά. Όπως αναφέρει και η  Rachel Naomi Remen στο βιβλίο της  «Kitchen Table wisdom» κυρίως εμείς οι άνθρωποι πασχίζουμε καθ’ όλη τη διάρκεία της ζωής μας να βρούμε και να απολαύσουμε το «μπισκοτάκι» στη ζωή. Δυστυχώς, αυτό το «μπισκοτάκι» αλλάζει συνεχώς. Σήμερα είναι ένα ακριβό αυτοκίνητο, αύριο είναι μια καλή δουλειά, μεθαύριο ένα όμορφο μεγάλο σπίτι και πάει λέγοντας. Όταν λοιπόν έχουμε το «μπισκοτάκι», είμαστε ευτυχισμένοι, ενώ όταν δεν το έχουμε, είμαστε λυπημένοι και δυστυχισμένοι. Πολλές φορές είμαστε τόσο απασχολημένοι στο να μη χάσουμε το «μπισκοτάκι», που αν και το έχουμε, δεν μπορούμε καν να το χαρούμε. Δυστυχώς, στους περισσότερους από εμάς παίρνει πολύ καιρό να καταλάβουμε- πολλοί δεν το καταλαβαίνουν μέχρι το τέλος της ζωής τους-  ότι αυτό το «μπισκοτάκι» που ψάχνουμε δεν είναι τίποτα άλλο από την ίδια τη ζωή.

Όταν αντιληφθούμε ότι είμαστε θνητοί και ότι κάποια στιγμή θα φύγουμε όπως όλα τα όντα, τότε ακριβώς συνειδητοποιούμε ότι πρέπει να ζήσουμε, ότι πρέπει να στύψουμε κάθε σταγόνα της ζωής και να απολαύσουμε κάθε στιγμή της. Ο καρκίνος λοιπόν τις περισσότερες φορές μπορεί να λειτουργήσει σαν μια τέτοια «εμπειρία ξυπνήματος» για τους περισσότερους ανθρώπους. Είναι σαν να τους κτυπά στον ώμο,  λέγοντας τους:  «ζήσε, η ζωή είναι τώρα, η κάθε στιγμή που περνά»  Πράγματι, η ζωή είναι το παρόν, το τώρα. Το παρελθόν δεν αλλάζει, πάει, πέρασε. Το μέλλον άγνωστο, απρόβλεπτο, επομένως, το μόνο που έχουμε και μπορούμε να χαρούμε και να επέμβουμε πάνω του είναι το παρόν. Δεν λέω ότι είναι λάθος να κάνουμε σχέδια για το μέλλον και να έχουμε όνειρα ή να αναπολούμε το παρελθόν.  Λάθος, κατά τη γνώμη μου είναι να «ζούμε»εκεί, στο παρελθόν ή στο μέλλον χάνοντας έτσι το παρόν, το οποίο είναι το μόνο σίγουρο.

Κλείνοντας λέω ξανά, το να σκεφτόμαστε το θάνατο κάποιες στιγμές και να αντιληφθούμε το περιορισμένο της ύπαρξης μας  δεν είναι καθόλου κακό πράγμα. Ο καρκίνος όπως και κάθε δυνατή εμπειρία μπορεί να μας βοηθήσει να αποκτήσουμε τέτοιες σκέψεις, «σκέψεις θανάτου», βοηθώντας μας μ’ αυτό τον τρόπο  να συνειδητοποιήσουμε το τρωτό της ύπαρξης μας και ως αποτέλεσμα να εκτιμήσουμε ακόμη περισσότερο την ίδια τη ζωή, όχι μόνο τη δική μας αλλά και των άλλων γύρω μας. Ο καρκίνος λοιπόν δεν ταυτίζεται με το θάνατο αλλά με την ίδια τη ζωή γιατί πραγματικά μας μαθαίνει να ζούμε.